vrijdag 17 juni 2011

Motten in huis

Vaststelling:
Sinds enkele weken zie ik thuis meer en meer motten rondvliegen, ondertussen zie ik er bijna elke dat ergens eentje. Ik ken er niet zo veel van, maar ik weet wel dat het niet goed is als er motten in huis zijn omdat ze dikwijls in etenswaren zitten (wat ik tot nu toe nog niet gezien heb, maar wie weet). Ik weet ook niet van waar ze ineens komen, wat ze doen en hoe ik er weer van af kan geraken.

Leerwens:
Ik wil meer over deze beestjes te weten komen omdat ik er toch niet helemaal gerust in ben. Ik wil vooral weten of ze gevaarlijk zijn voor de gezondheid? Want ik kan me wel voorstellen dat het niet bevorderlijk is als ze in etenswaren zitten. En wat ze precies doen dat ze schadelijk zijn.
Waar ligt het verschil tussen motten en vlinders, want motten lijken heel erg op nachtvlinders? En planten motten zich ook voort zoals vlinders? Horen kledingmotten bij dezelfde soort als die motten die in etenswaren zitten?
Hoe kan ik vermijden dat er motten in huis komen en hoe geraak ik er nu terug van af?

Actieplan:
Ik zoek eerst informatie op internet op en eventueel in de bibliotheek. Ik hoop dat ik er op die manier meer over te weten kom en afhankelijk van het resultaat zal ik de motten op een of andere manier proberen te bestrijden.

Leerplandoelen WO die ik wou bereiken en doelen waarin ik me wou verdiepen:
7.3 Kinderen ontdekken in hun omgeving een aantal levensgemeenschappen of biotopen.
7.5 Kinderen ontdekken dat er tussen mensen onderling, dieren onderling en planten onderling veel gelijknissen bestaan.
7.6 Kinderen zien in dat mensen, dieren of planten op een eigen manier trachten in leven te blijven.
7.14 Kinderen zien in dat leefgewoonten de gezondheid kunnen bevorderen en handelen er naar.

Mijn leerresultaat:
Het belangrijkste eerst: Ik lees dat motten NIET gevaarlijk zijn voor onze gezondheid.
Motten zijn eigenlijk gewoon nachtvlinders (Heterocera). Dit wist ik niet. Ik dacht dat er een verschil was en dat alle soorten motten op een of andere manier schadelijk zijn.
In Vlaanderen komen ongeveer 2000 soorten nachtvlinders voor. Slechts een kleine minderheid daarvan (hooguit een tiental) kunnen zich binnenshuis voortplanten. De overgrote meerderheid van de nachtvlinders of motten zijn dus onschuldige planteneters.
Maar de motten zelf zijn sowieso niet het grote probleem, het zijn echter de larven van bepaalde soorten nachtvlinders (motten) die schadelijk zijn omdat zij leven van voor de mens nuttige of belangrijke producten. Voor deze schadelijke soorten wordt dus vaak het woord mot gebruikt. Van de schadelijke (kleer)motjes zijn er verschillende soorten: sommige die zich gespecialiseerd hebben in textiel zoals de Pelsmot of de Kleermot. Ook gedroogde bloemen of ander plantaardig materiaal kan voor sommige rupsjes als voedsel dienen. Tenslotte zijn er enkele motjes, zoals de Indische meelmot, waarvan de rupsjes in voedingswaren worden aangetroffen. In de natuur spelen nachtvlinderrupsen een belangrijke rol in de opeetlijn, ze zijn voedsel voor vogels.


Hoe een mottenplaag voorkomen of bestrijden?
Binnenshuis verkiezen motten als het kan vochtige omstandigheden. Een mottenplaag kan dus worden vermeden door te zorgen voor droge ruimtes met een lage luchtvochtigheid. Kleermotten houden van kleren die al lang in de kast liggen en niet meer gewassen werden. Dus het helpt om kleren en kasten regelmatig grondig te reinigen. Aangetaste kleding die niet gewassen mag worden kan ook enkele dagen in plastieken zakken de diepvries in, waardoor de larven afsterven. Cederhouten blokjes of lavendelzakjes in de kleerkast, daar houden motten ook niet van. Het gebruik van mottenballen wordt vaak afgeraden vanwege de chemicaliën die ervoor worden gebruikt.


Met welke soort motten heb ik het hier te maken?
Na het opzoeken van informatie over de verschillende soorten schadelijke motten weet ik dat het de Indische meelmot of vruchtmot is die het zich hier gezellig heeft gemaakt.

Indische meelmot (Plodia interpunctella)


Kenmerken:

Vleugels roodbruin en blauwig getekend en in het midden een brede, gele dwarsband.

Voorkomen:

Kosmopoliet, in opslagruimten, pakken meel, ook in het vrije veld.

Levenswijze:

De soort behoort voor de mens tot één van de schadelijkste voorraadinsecten ter wereld. De rups leeft in droge graanproducten (meel), gedroogde vruchten en in allerlei zoetwaren.
De vrouwtjes leggen 200 (maar dan kan oplopen tot 500) eieren, los in het product.
De larven maken spinsels, meel gaat dan in trossen samenhangen.
De uit de eitjes komende larven van de meelmot voeden zich met allerlei levensmiddelen; de andere levensstadia tasten niets aan.
Volwassenen larven verlaten hun voedselbron om op zoek te gaan naar een verpoppingplaats (naden en kieren).
Schade:
Materiaal- en kwaliteitsverlies door aantasting van meel, meelproducten, cacao, chocolade, gedroogde groenten, vruchten, noten en andere plantaardige producten.
Verontreiniging door spinsels en uitwerpselen van de larven.
Meel dat door de larven van de meelmot is samengesponnen, kan voor verstopping zorgen.
Wering/preventie:
• Temperatuur in opslagruimten lager houden dan 13 graden.
• Leeggekomen ruimten goed schoonmaken.
• Voedingsmiddelen zo mogelijk in goed afsluitbare bussen bewaren.
• Aangetaste voorraden vernietigen.
• Oude voorraden eerst opgebruiken.

Welke stappen ga ik nu ondernemen?
Ik ga eerst gericht zoeken waar de motten hun eitjes leggen. Vermits ik weet dat het hier om de vruchtmot gaat, moet ik tussen alle droge levensmiddelen gaan zoeken, zoals meel, rijst, suiker,... Ik hoop dus dat ik daar in één van die kasten de gesponnen draadjes ga tegenkomen. En dan moet ik heel die kast goed uitwassen, blijkbaar gaat dat goed met azijn, want daar houden motten niet van. En alle levensmiddelen uit deze kast zal ik dan wel moeten verwijderen, want ik wil echt af zijn van deze beestjes.
Dus nu eerst op zoektocht gaan!

Wat ik nog te weten ben gekomen:
Het meest interessante voor mij was dat motten gewoon nachtvlinders zijn. En dat er verschillende soorten schadelijke motten zijn, zoals de kleermot, de pelsmot of de Indische meelmot en dat die niet allemaal en in eten en in kleding zitten. Heel belangrijk vind ik ook wel dat motten niet echt gevaarlijk zijn voor mensen, dus het is wel lastig om ze in huis te hebben en ik ga alles doen om er zo snel mogelijk van af te geraken, maar ik weet dat ik er niet ziek van ga worden. Er zijn ook verschillende bestrijdingsmiddelen zoals Lijmvallen, Geurballen of Cassettes met bestrijdingsmiddel.

Bronnen:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Nachtvlinder_(dier)
http://www.wals-ongediertebestrijding.nl/index.php?option=com_content&task=view&id=21&Itemid=67
http://www.natuurpunt.be/nl/Vraag-er-zitten-motten-in-huis-zijn-dat-kleermotten_57.aspx
http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=insecten&id=947

Conclusie / betekenis voor de kleuters:
Ik kan me wel voorstellen dat er in een klas ook ooit motten zouden kunnen zijn en dan vind ik het wel goed om er op in te kunnen spelen als kleuters die zien. Ook bij een thema zoals vlinders zou het misschien wel interessant kunnen zijn om ook iets te doen rond nachtvlinders en motten. De meeste kleuters weten wel dat rupsjes bladeren eten, maar ze gaan waarschijnlijk niet weten dat sommige larven van nachtvlinders bv. heel graag chocolade hebben, zoals zij zelf.