Koortsblaasjes - niet alleen esthetisch hinderlijk, maar ook pijnlijk en besmettelijk

Vaststelling:
Ik ben in de buitenschoolse opvang aan het werken en er is één kleuter aanwezig met een grote koortsblaas op haar bovenlip. Er ontstaat een gesprek tussen dit meisje en andere kleuters over dat “ding” op haar lippen. Sommigen vinden het vies, sommigen weten wel dat het een koortsblaasje is, maar daar houdt het dan ook bij op.
Ik wil op hun gesprek inspelen en hun uitleggen waarom dit meisje nu een koortsblaasje heeft, maar mijn kennis hierover is beperkt.

Leerwens:
Om de kleuters goede antwoorden te kunnen bieden op de dingen die hun bezighouden, wil ik meer te weten komen over koortsblaasjes. Ik wil concreet weten waarom we koortsblaasjes krijgen, of alle mensen dit ooit eens kunnen krijgen (ik ken namelijk mensen die zeggen dat ze dit nog nooit hadden), in welke maat het besmettelijk is, wat je er best aan kan doen enz.

Actieplan:
Ik zoek eerst op internet informatie op. Moest ik er dan nog niet voldoende over weten, vraag ik het aan een dokter die ik ken.
Deze informatie wil ik delen met de kleuters die erover bezig waren, omdat ik echt het gevoel heb dat ze er nood aan hebben.

Leerplandoelen WO die ik wou bereiken en doelen waarin ik me wou verdiepen:
4.5 Kinderen kunnen zich verplaatsen in de gedachten, gevoelens en waarnemingen van
anderen en houden daar rekening mee.
4.7 Kinderen kunnen respect en waardering opbrengen.
7.14 Kinderen zien in dat leefgewoonten de gezondheid kunnen bevorderen en handelen er naar.
7.15 Kinderen trachten door hun gedrag gezondheidsrisico’s te vermijden.

Mijn leerresultaat:

- oorzaak/besmetting:
Elk koortsblaasje bevat miljoenen virussen, die zich kunnen verspreiden via de slijmvliezen of de beschadigde huid. Vooral als de blaasjes openbarsten, is er een grote kans op besmetting.
Door de vele zoentjes die we als kind krijgen, worden we meestal van jongs af aan al besmet. Soms veroorzaakt dit eerste contact met het virus meteen een algemene infectie of een ontsteking in en rond de mond (de zogenaamde muilplaag), maar meestal komt de besmetting pas jaren later aan de oppervlakte.
Men schat dat 90% van de bevolking drager is van het herpesvirus simplus type 1 (g dit veroorzaakt lippenherpes = koortsblaasjes), maar enkel 20% is geconfronteerd met de koortsblaasjes. Gemiddeld krijgt een ’koortsblaaslijder’ twee- tot driemaal per jaar te maken met een aanval.

- Ontwikkelingsfactoren:
* stress of een hevige emotie
* vermoeidheid
* een verkoudheid of een koortsachtige toestand (vandaar de benaming koortsblaasjes)
* een blootstelling aan de zon of zonnebanken
* de kou
* een hormonale storing of tijdens de maanstonden
* een immuniteitsvermindering
* bepaalde medicamenten (immuniteitsonderdrukkers, AIDS-behandeling,….)
* een huidontsteking

- Symptomen:
Koortsblaasjes verschijnen meestal aan de rand van de lippen, maar ze kunnen ook opkomen in de mond, op de kin, de neus, de wangen, het voorhoofd en zelfs op andere lichaamsdelen.
Het koortsblaasje verschijnt, ontwikkelt zich en heelt zich op een periode gevat tussen 6 à 12 dagen.
De evolutie doet zich voor in 6 fasen :
fase 1: voorlooptekensDe eerste aanduidingen zijn prikkelingen,jeuken en een branderig gevoel, dit duurt ongeveer 6 uren .
fase 2: voorverschijnselen van de blaren Het verschijnen van platte vlekken,rode huid soms lichtjes gezwollen. Deze periode kan ongeveer 24 uren duren.
fase 3: puistjesperiodeDe blaren verdikken en de puistjes komen te voorschijn (kleine rode zwellingen). Deze periode duurt 1 tot 2 dagen
fase 4: stadium van blaasjes en korstenDe blaar tot rijping gekomen vormt de blaas: de puistjes opgedikt door een helder vocht zijn aanwezig gedurende meerdere dagen. Het besmettingsrisico vanaf dit stadium is enorm groot . De blaasjes verschijnen afzonderlijk of in trosjes, zij veroorzaken pijn of jeuk.
fase 5: de zwering De blaasjes en de puistjes springen open en vormen pijnlijke en etterende wonden.
fase 6 : de korstenGeelachtige korsten doen zich voor wanneer de verwonding uitdroogt. Het besmettingsrisico is nu zwak. De spontane genezing zal 6 à 7 dagen in beslag nemen en laat geen sporen na.

- Behandeling:
Antivirale zalf (in de apotheek, zonder voorschrift)
In normale omstandigheden verdwijnt een koortsblaasje spontaan na 7 tot 10 dagen.
Het is niet direct nodig om een arts te raadplegen wanneer je een koortsblaasje hebt. Pas als het blaasje langer dan twee weken aanwezig blijft, is medisch advies geboden.

- Complicaties
Blindheid : een herpesinfectie van de ogen kan tot blindheid leiden. Daarom wordt bij zwangere vrouwen met een acute opstoot van genitale herpes bij de geboorte een keizersnede toegepast om besmetting van de ogen van de baby te voorkomen. Hier is ook een grote vorm van preventie te vermelden : personen met koortsblaasjes mogen geen contact met pasgeborenen hebben, goede handhygiëne, moeders met koortsblaasjes mogen hun baby niet knuffelen en dragen een masker, borstvoeding kan niet, bij actieve vaginale letstel moet een sectio (keizersnede) gedaan worden als de vliezen nog niet langdurig gebroken zijn, immers bij gebroken vliezen kan er een opstijgende infectie ontstaan.


Bronnen:
http://www.gezondheid.be/index.cfm?fuseaction=art&art_id=48
http://www.cm.be/nl/100/klachten_en_ziekten/i-m/koortsblaasjes/koortsblaasjes.jsp
(Bron ‘Zal ik de dokter bellen? Medisch ABC voor het hele gezin’, dokter Michiel Callens, uitgeverij Lannoo, 2009, 319 pagina’s)

http://pharmadata.starconet.com/Datas/NL/raad/datas/koortsblaasje.htm


Conclusie / betekenis voor de kleuters:

Koortsblaasjes niet aanraken, er zeker niet aan krabben => besmettingsgevaar is zeer groot!! (voor jezelf + anderen)
! vaak handenwassen, zeker na elk contact met het koortsblaasje ! niet uit dezelfde bekers drinken, niet hetzelfde washandje / handdoek gebruiken